ภาพของต้นไม้ใหญ่ในสวนสาธารณะหรือริมถนนดูจะเป็นภาพที่ชินตาของคนเมือง ที่สัญจรผ่านไปมาในแต่ละวันโดยไม่ได้ใส่ใจมากนัก รวมทั้งภาพของการโค่น ตัดกิ่ง ลิดก้านต้นไม้ใหญ่ ๆ ด้วยเหตุผลเกี่ยวกับความปลอดภัยของคนเมืองหรือเพื่อหลีกทางให้สิ่งปลูกสร้าง
แต่รู้หรือไม่ว่า สุขภาพของต้นไม้ใหญ่ คือสิ่งที่สะท้อนคุณภาพชีวิตของคนเมืองได้เป็นอย่างดี ยิ่งเมืองไหนให้ความสำคัญกับการดูแลต้นไม้ใหญ่มากเท่าไร ก็หมายความว่าปริมาณของความสุขของคนในเมือง ๆ นั้นจะเพิ่มมากขึ้นไปด้วย เพราะเมื่อหันมองไปทางไหนก็มีแต่ความร่มรื่นสบายตาและน่าอยู่ นอกจากนี้ ต้นไม้ใหญ่ยังเป็นแหล่งกักเก็บน้ำชั้นดีซึ่งสามารถช่วยเติมน้ำให้กับผิวดิน ช่วยป้องกันน้ำท่วมในเมืองได้ อีกทั้งยังช่วยฟอกอากาศ และปรับภูมิทัศน์ของเมืองให้สวยงามน่ามองยิ่งขึ้น
หลายเมืองใหญ่ในโลกจึงให้ความสำคัญกับการดูแลรักษาต้นไม้ใหญ่ที่มีอยู่มากกว่าที่จะปลูกต้นไม้ขึ้นมาใหม่ เพราะนอกจากจะหาพื้นที่ปลูกเพิ่มได้ยากแล้ว ยังใช้เวลานานหลายสิบปีกว่าต้นไม้จะเติบโต ซึ่งเมื่อเทียบกับการดูแลต้นไม้ใหญ่ที่มีอยู่เดิมให้เติบโตอย่างมีคุณภาพแล้ว วิธีนี้จึงเป็นทางเลือกที่สร้างความยั่งยืนให้กับการพัฒนาเมืองได้มากกว่า
แต่เมื่อหันกลับมามองความเป็นอยู่ของต้นไม้ใหญ่ในกรุงเทพฯ เรากลับพบว่าข่าวที่เราคุ้นเคยกันมักจะเป็นข่าวร้ายที่ต้นไม้ถูกตัด ถูกโค่น หรือถูกปล่อยปละละเลยด้วยความไม่รู้และไม่เข้าใจวิธีการดูแลที่ถูกต้อง จนต้องสูญเสียทรัพยากรที่มีค่าของเมืองไปในที่สุด
ด้วยเหตุผลดังกล่าว จึงเป็นเหตุผลที่ทำให้กลุ่มธุรกิจ TCP ซึ่งเป็นองค์กรของคนไทยในฐานะผู้ผลิตเครื่องดื่มแบรนด์ดังมากมาย อาทิ กระทิงแดง เรดดี้ สปอนเซอร์ แมนซั่ม และเพียวริคุ ร่วมกับ The Cloud และภาคีเครือข่ายด้านสิ่งแวดล้อมอย่างกลุ่ม Big Tree จัดกิจกรรมอาสาสมัคร “TCP Spirit หมอต้นไม้” เพื่อสร้างอาสาสมัครที่มีความรู้ในการดูแลต้นไม้ใหญ่ในเมือง โดยมี “อเล็กซ์ เรนเดลล์” นักแสดงผู้มีใจรักการทำงานเพื่อสิ่งแวดล้อม มาร่วมกิจกรรมในฐานะ TCP Spirit Ambassador
หลายคนอาจจะไม่คุ้นเคยกับคำว่า “รุกขกร” และ “หมอต้นไม้” “รุกขกร” นั้นเปรียบเสมือนช่างตัดผม มีหน้าที่ตัดแต่ง สางกิ่งใบให้ต้นไม้ใหญ่ในเมืองสวยงาม แข็งแรง และปลอดภัย และจะทำงานร่วมกับ หมอต้นไม้ ที่มีหน้าที่หลักในการดูแลรักษาต้นไม้เก่าแก่ให้อยู่คู่กับชุมชน รักษาโรคซึ่งใช้ความรู้เกี่ยวกับโรคพืชที่ซับซ้อน รวมถึงฟื้นฟูต้นไม้ชราให้กลับมาสุขภาพดีในประเทศที่ให้ความสำคัญกับต้นไม้ อย่าง ญี่ปุ่น สิงคโปร์ ฮ่องกง ออสเตรเลีย นั้นมีอาชีพนี้มายาวนานแล้ว
ความสำคัญของต้นไม้ใหญ่ ไม่ใช่แค่เป็นแหล่งประวัติศาสตร์ที่บอกเล่าถึงที่มาของชุมชนนั้นๆ เท่านั้น แต่ต้นไม้ใหญ่ถือเป็นทรัพยากรที่มีค่าสำหรับเราทุกคน เพราะเป็นตัวช่วยสำคัญที่จะดักจับมลพิษ อย่างฝุ่น ควัน ไอพิษต่างๆ ต้นไม้ใหญ่ที่มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 75 เซนติเมตร จะสามารถขจัดอนุภาคมลพิษได้มากเป็น 70 เท่าของต้นไม้ชนิดเดียวกันที่มีเส้นผ่าศูนย์กลางน้อยกว่า 10 เซนติเมตร ช่วยกักเก็บน้ำ เพิ่มความเย็นในอากาศ และที่สำคัญ เมืองที่มีต้นไม้ใหญ่จำนวนมาก จะช่วยให้ผู้คนไม่เครียด สุขภาพจิตดีและมีอายุขัยยาวนานขึ้น
นอกจากนั้น ต้นไม้ใหญ่ยังถือว่าเป็นกำลังหลักในการผลิติากาศบริสุทธิ์ให้กับเมืองมีการประเมินกันว่าต้นไม้ใหญ่ 1 ต้น จะผลิตก๊าซออกซิเจนได้มากพอสำหรับ 1 ครอบครัว นอกจากนั้น ต้นไม้ใหญ่ยังเป็นแหล่งกักเก็บน้ำซึ่งช่วยเติมน้ำให้ผิวดินและป้องกันน้ำท่วมได้ อีกทั้งสีเขียวของทรงพุ่มกว้างใหญ่ยังคลายเครียดให้คนเมืองได้เป็นอย่างดี
สำหรับต้นไม้ใหญ่ที่ผ่านกาลเวลามานั้น คุณค่าไม่ต่างจากโบราณสถานเก่าแก่ เป็นหมุดหมายที่ช่วยเชื่อมโยงเรากับรากในอดีต ยิ่งเมืองมีต้นไม้ใหญ่มากเท่าไหร่ก็จะยิ่งน่าอยู่ และหากมรการดูแลจัดการที่ดี ต้นไม่ใหญ่ก็ยิ่งอยู่เคียงคู่ไปกับชุมชนได้อย่างยาวนาน
สราวุฒิ อยู่วิทยา ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร กลุ่มธุรกิจ TCP กล่าวว่า TCP Spirit เป็นโครงการเน้นการทำกิจกรรมร่วมกับอาสาสมัคร และภาคเครือข่ายด้านสังคมและสิ่งแวดล้อม โดยมุ่งสนับสุนนให้เหล่าอาสาสมัครที่เป็นคนรุ่นใหม่ได้เรียนรู้ถึงการเชื่อมโยงของสรรพสิ่งรอบตัวเรา ผ่านทางกิจกรรมที่สอดแทรกสาระความรู้ แฝงความสนุกสนาน และประสบการณ์แปลกใหม่ พร้อมกับได้ลงมือทำเองทุกขั้นตอน และเมื่อสิ้นสุดกิจกรรมแล้วอาสาสมัครสามารถนำประสบการณ์ที่ได้จากการเรียนรู้มาสร้างการเปลี่ยนแปลงให้กับตนเอง ชุมชนและสังคมได้
กิจกรรม “TCP Spirit หมอต้นไม้” เป็นโครงการแรกของกลุ่มธุรกิจ TCP ในปีนี้ หลังจากมี่กลุ่มธุรกิจ TCP ได้ริเริ่มขึ้นเมื่อกว่า 10 ปีที่แล้วเมื่อครั้งเป็นเรดบูล สปิริต เป็นกระทิงแดง สปิริต และเป็น TCP SPIRIT ในวันนี้ เพราะเชื่อว่าอาสาสมัครที่เป็นกลุ่มคนรุ่นใหม่ทุกคนมีพลังที่จะผลักดันให้เกดิการเปลี่ยนแปลง ไม่ว่าจะเป็นการเปลี่ยนแปลงตัวเอง สังคม หรือชุมชนให้ดีขึ้น ถือเป็นการจุดประกายสร้างพลังคนรุ่นใหม่เพื่อเปลี่ยนแปลงสังคมอย่างยั่งยืนต่อไป
