หากวิเคราะห์เจาะลึกถึงพฤติ กรรมและไลฟ์สไตล์แรงงาน 4.0 ซึ่งอยู่ในช่วงของการเปลี่ยนผ่ านสู่ยุคดิจิทัล ที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ วทำให้รูปแบบวิธี การทำงานและการดำเนินชีวิตแตกต่ างไปจากอดีต แมนพาวเวอร์กรุ๊ป ประเทศไทย ได้ทำการเผยผลวิจัยในการศึกษาพฤ ติกรรมการดำเนินชีวิตของกลุ่ มคนรุ่นใหม่ยุค 4.0 ซึ่งชี้ให้เห็นถึงพฤติ กรรมการดำเนินชีวิตไลฟ์สไตล์ ในด้านต่างๆ ของแรงงานยุค 4.0 ท่ามกลางโลกที่หมุนอย่างรวดเร็ว และสะท้อนให้เห็นวิถีการดำเนิ นชีวิตเชื่อมต่อยุคดิจิทัล พร้อมแนะองค์กรปรับตัวรับเทรนด์ แรงงานยุคใหม่ เพื่อเสริมสร้างประสิทธิ ภาพการทำงานและขับเคลื่อนองค์ กรให้เติบโต
ในยุคดิจิทัล บทบาทของการใช้งานสมาร์ ทโฟนและอุปกรณ์สื่อสาร ทำให้มีการพัฒนาแอปพลิเคชั่นเพื่ อมาตอบโจทย์กลุ่มคนทุกวัย ซึ่งจากผลการศึกษาวิจัยพบว่ าแอปพลิเคชั่นที่ใช้ในชีวิ ตประจำวัน 7 ลำดับแรก มีดังนี้ เฟซบุ๊ค ร้อยละ 36 รองลงมา ไลน์ ร้อยละ 31 รองลงมา อินสตาแกรม ร้อยละ 10 ตามด้วย โมบาย แบงกิ้ง กับ ยูทูป ร้อยละ 4 Joox กับ Shopee ร้อยละ3 เกม กูเกิล และทวิตเตอร์ ร้อยละ 2 สุดท้าย ลาซาด้า ทรู มันนี่ วอเลต ร้อยละ 1 ตามลำดับ
ในส่วนของการใช้สื่อสั งคมออนไลน์ (Social Media) พบว่า Facebook ร้อยละ 98 มากที่สุด รองลงมา Youtube ร้อยละ 82 Instagram ร้อยละ 60 Twitter ร้อยละ 30 ตามลำดับ
จากผลการศึกษาวิจัยที่น่าสนใจ นอกเหนือจากการใช้แอปพลิเคชั่น Facebook, Line, Instagram, YouTube, Twitter และGoogle ในการเข้าถึงข่าวสาร การพูดคุยกับเพื่อน พบว่า คนรุ่นใหม่ยุค 4.0 มีการใช้แอปพลิเคชั่น Mobile Banking และTrue Money wallet เพื่อทำธุรกรรมทางการเงิน ซื้อสินค้าผ่านออนไลน์ E-commerce ด้วยแอปพลิเคชั่น Shopee, Lazadaและใช้แอพเพื่อความบันเทิง ประเภทแอปพลิเคชั่น Game ฟังเพลงผ่านแอปพลิเคชั่น Joox ซึ่งจะเห็นได้ว่าการใช้แอปพลิ เคชั่นดังกล่าวข้างต้นของคนรุ่ นใหม่ทำให้ข้อจำกัดเรื่องเวลาแล ะระยะทางกลายเป็นเรื่องที่เล็ กลงเรื่อยๆ ในทุกวันนี้
พฤติกรรมการดำเนินชีวิตที่ตรงกั บตัวผู้ตอบแบบสอบมากที่สุด พบว่าชอบความสนุกสนานและความบั นเทิง (Entertainment) ร้อยละ 28 รองลงมา ชอบการมีอิสระทางความคิ ดและการดำเนินชีวิต (Freedom) ร้อยละ 20 มีการวางแผนการใช้ชีวิ ตในอนาคตของตนเอง (Future Plan) และชื่นชอบเทคโนโลยี (Techno-Computer) ร้อยละ 13 เท่ากัน ตามลำดับ
จากผลการวิจัย พบว่า คนรุ่นใหม่ยุค 4.0 ส่วนใหญ่ นิยมกีฬา เดิน/วิ่ง ชมภาพยนตร์ ค้นหาความรู้ผ่านการท่องอิ นเทอร์เน็ตชอบท่องเที่ ยวภายในประเทศ ทำบุญตามวัด สิ่งของที่ชอบไปShopping คือ ของกิน/อาหาร สถานที่ Shopping ได้แก่ ห้างสรรพสินค้า,ซูเปอร์มาร์เก็ต , ไฮเปอร์มาร์เก็ต, ซื้อผ่านออนไลน์ E-commerce และทานอาหารเสริมเพื่อสุขภาพ โดยสื่อสังคมออนไลน์ (Social Media) ที่ใช้มากที่สุดยังคงเป็น Facebook รองลงมา Youtube และส่วนใหญ่มีพฤติกรรมการดำเนิ นชีวิตที่ชอบความสนุ กสนานและความบันเทิง(Entertainm ent) รองลงมาคือชอบการมีอิ สระทางความคิดและการดำเนินชีวิต (Freedom) ซึ่งจะเห็นได้ว่า ไลฟ์สไตล์ของคนรุ่นใหม่นั้นเลื อกที่จะใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่ าและมีความสุข โดยไลฟ์สไตล์คนรุ่นใหม่นั้นให้ ความสำคัญกับการใส่ใจดูแลสุขภาพ ต่างก็หันมาให้เวลากับการดูแลสุ ขภาพด้วยการออกกำลังกาย และนิยมทานอาหารเสริมเพื่อสุ ขภาพให้ร่างกายแข็งแรง และมีการผ่อนคลายด้วยกิจกรรมบั นเทิงเริงรมย์ เช่น ชมภาพยนตร์ เดินทางเที่ยวในสถานที่ท่องเที่ ยวมากมายที่เกิดขึ้นใหม่ในวั นหยุด เป็นต้น
อย่างไรก็ตามไลฟ์สไตล์ดังกล่ าวก็สอดคล้องกับแนวโน้มของโลก และสอดคล้องกับนโยบายภาครัฐต่าง ๆ ที่ออกมาเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิ ตของประชาชนลงลึกในเชิงโครงสร้ างพฤติกรรมด้านต่าง ๆ เช่น การส่งเสริมการออกกำลังกาย, การส่งเสริมการท่องเที่ยว, การทำนุบำรุงศาสนา, การกระตุ้นการใช้จ่าย เป็นต้น นอกจากนี้คนรุ่นใหม่ส่วนใหญ่ค้ นหาความรู้ผ่านการท่องอินเทอร์ เน็ต ภาครัฐอาจต้องส่งเสริมการเรี ยนรู้ตลอดชีวิตผ่านแพลตฟอร์ มออนไลน์และสื่อสังคมออนไลน์ (Social Media) ซึ่งเป็นสื่อที่ทรงอิทธิพลอย่ างเป็นระบบ และให้สามารถเข้าถึงได้โดยง่าย ร่วมกับการพัฒนามาตรฐานอาชีพ เพื่อพัฒนาศักยภาพคนทำงานยกระดั บให้เป็นคนไทย 4.0 ที่มีสรรถนะความสามารถสูงตามเป้ าหมายที่วางไว้
บทบาทของ HR4.0 ในยุคปัจจุบันนั้น มีความท้าทายเป็นอย่ างมากในการหากลยุทธ์บริหารทรั พยากรบุคคลที่สอดรับกับไลฟ์ สไตล์ของคนทำงานรุ่นใหม่ และสอดรับกับวัฒนธรรมองค์กร ที่พนักงานจะสามารถทำงานได้ และก็ยังสามารถรักษาพนั กงานเอาไว้ในองค์กรได้ต่อไป ดังจะเห็นจากแนวโน้มขององค์กรต่ างๆ ที่เริ่มมีการปรับเปลี่ยนองค์ กรให้เรื่องงานเรื่องไลฟ์สไตล์ เป็นเรื่องเดียวกัน เพื่อเพิ่มขี ดความสามารถทางการแข่งขัน มีการเพิ่มสิทธิประโยชน์ต่างๆ ที่สอดรับกับไลฟ์สไตล์ เช่น การดีลกับผู้ประกอบการรายอื่นๆ ในการให้ส่วนลดกับพนักงาน เป็นต้น อาจกล่าวได้ว่าในยุคนี้ HR ยุค 4.0 ต้องบูรณาการรวมกันเป็นหนึ่งเดี ยว คือ เป็นทั้งนักพัฒนา, นักประชาสัมพันธ์ (PR), นักการตลาด (Marketing), นักสื่อสารผ่านสื่อSocial Media และนักวางแผนทางการเงินหรือที่ ปรึกษาทางการเงินร่วมด้วย
อย่างไรก็ตาม จากผลการศึกษาและวิจัยในหัวข้อ Employee Perspective 4.0 “พฤติกรรมการใช้เงิน การดำเนินชีวิต และความคิดเห็นที่มีต่ อการทำงานของคนรุ่นใหม่ 4.0” ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงพฤติกรรม แนวโน้มของแรงงานยุคใหม่ที่ สามารถนำมาปรับประยุกต์ให้ สอดคล้องทั้งในแง่ของการทำงานและการวางแผนบริหารจัดการด้านบุ คลากรของ HR4.0
โดยสรุปได้ดังนี้ ในส่วนขององค์กรควรมีการปรั บเปลี่ยนรูปแบบการทำงานให้มีลั กษณะเหมือนองค์กร Startup ที่มีความสะดวก รวดเร็ว มีภาพลักษณ์แปลกใหม่และมีความยื ดหยุ่นด้านเวลาทำงาน รวมถึงจัดอบรมให้มีการเรียนรู้ ใหม่ๆ ในการพัฒนาบุคลากร นอกจากนี้องค์กรจะต้องเข้ ามาเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตพนั กงานในการใส่ใจเรื่องสุขภาพกาย สุขภาพจิต และการให้ความรู้ในการบริหารจั ดการด้านการเงิน การออมเงินและการลงทุน เพื่อสร้างความสุขและยกระดับคุ ณภาพชีวิต พนักงานให้มีความเป็นอยู่ที่ดี มีความมั่นคง อีกทั้งองค์กรอาจร่วมมือกับหน่ วยงานภาครัฐ ภาคธนาคาร หรือหากมีงบประมาณมากพอ ก็ดำเนินการในการปล่อยกู้ให้กั บพนักงานเพื่อแก้ปัญหาวิกฤติ ทางการเงิน ตลอดจนการวางแผนจัดสรรเงิ นออมและการลงทุนอย่างเป็ นระบบให้กับพนักงาน
หากจะสรุปในแง่ของแรงงานซึ่งเป็ นกลุ่มคนทำงานในปัจจุบัน ผลการวิจัยพบว่าการเลือกเข้ าทำงานในประเภทองค์ธุรกิจกิ จการเจ้าของคนเดียวที่มีลั กษณะคล้ายคลึงกับธุรกิจ Startup คนทำงานรุ่นใหม่จำเป็นต้องมีทั กษะการทำงานและความสามารถใหม่ (Re-skill) ในยุคดิจิทัล ที่เน้นคล่องตัว ตัดสินใจได้เร็ว ทักษะด้านไอที ทักษะความสามารถในการค้นหาและวิ เคราะห์ข้อมูล ทักษะการสื่อสาร ทักษะด้านความคิดสร้างสรรค์ เป็นต้น
ทั้งนี้ จากผลการวิจัย Employee Perspective 4.0 “พฤติกรรมการใช้เงิน การดำเนินชีวิต และความคิดเห็นที่มีต่ อการทำงานของคนรุ่นใหม่ 4.0” ทั้งในด้านความสนใจและความต้ องการที่มีต่อการเข้ าทำงานในองค์กรของกลุ่มคนรุ่ นใหม่ยุค 4.0 กับแนวโน้มการประกอบอาชีพของกลุ่ มคนรุ่นใหม่ยุค 4.0 และพฤติกรรมการใช้เงิ นและการออมเงินของกลุ่มคนรุ่ นใหม่ยุค 4.0 และปิดท้ายด้วยพฤติกรรมการดำเนิ นชีวิตของกลุ่มคนรุ่นใหม่ยุค 4.0 ที่แสดงและสะท้อนให้เห็นถึง
การ “เปลี่ยนแปลง”ที่จะนำไปสู่การ “ปรับเปลี่ยน” ทั้งแรงงานและองค์กร เพื่อสร้างแรงจูงใจในการพัฒนาศั กยภาพ คุณภาพชีวิตสู่การขับเคลื่ อนเศรษฐกิจประเทศต่อไปในอนาคต
