ธุรกิจขายตรงอยู่คู่คนไทยมาหลายุคหลายสมัยจากอดีตภาพลักษณ์อาจไม่ค่อยสดใสนักเนื่องจากมีข่าวคราวด้านลบมากมายแต่ด้วยความรู้เท่าทันของคนบวกกับกระแสเทคโนโลยีที่เข้ามามากมายทำให้ธุรกิจนี้เริ่มกลับมาเข้าร่องเข้ารอยอีกครั้ง และปัจจุบันมีจำนวนบริษัทขายตรงอยู่นับ 100 บริษัท
การขายตรง หมายถึง การทำตลาดสินค้าหรือบริการในลักษณะของการนำเสนอขายต่อผู้บริโภคโดยตรง ณ ที่อยู่อาศัยหรือสถานที่ทำงานของผู้บริโภคหรือของผู้อื่น หรือสถานที่อื่นที่มิใช่สถานที่ประกอบการค้าเป็นปกติธุระ โดยผ่านตัวแทนขายตรงหรือผู้จำหน่ายอิสระชั้นเดียวหรือหลายชั้น แต่ไม่รวมถึงนิติกรรมตามที่กำหนดในกฎกระทรวง มี 2 รูปแบบคือ การขายตรงแบบชั้นเดียว คือการที่มีตัวแทนจำหน่ายแค่คนเดียว ทำการเดินขายสินค้าตามสถานที่ต่างๆ กับการขายตรงแบบหลายชั้น หรือ ธุรกิจเครือข่าย (Multi- Level Marketing หรือ MLM) เป็นการตลาดต่อๆกันเป็นเครือข่ายหลายชั้น ผู้ขายเป็นนักขายอิสระ ไม่ใช่ลูกจ้างของบริษัท เรียกว่าเป็น นักธุรกิจอิสระ นักธุรกิจเครือข่าย สมาชิก หรือ ทีมเมมเบอร์ มีหลายแบบขึ้นอยู่กับแผนการตลาดของแต่ละบริษัท
ปัจจุบันบริษัทขายตรงมีสมาคมที่คอบกำกับดูแลสมาชิกคือ สมาคมการขายตรงไทย ภายใต้การบริหารของ “สุชาดา ธีรวชิรกุล” ในตำแหน่งนายกสมาคมฯ
ล่าสุด สมาคมขายตรงไทยได้ตั้งเป้าการเติบโตปีนี้เพิ่มขึ้น 5% จากปีที่แล้ว เนื่องมาจากแนวโน้มเศรษฐกิจมีสัญญาณกระเตื้องขึ้น พร้อมปัจจัยหนุนจากเทรนด์สังคมผู้สูงวัย และใส่ใจสุขภาพ ทำให้สินค้ากลุ่มเพื่อสุขภาพยังครองแชมป์มีสัดส่วนยอดขายสูงสุดถึง 45% ของตลาดขายตรงรวม พร้อมดิจิทัลแพลตฟอร์มที่ครอบคลุมมากยิ่งขึ้น และปีนี้เทรนด์ผู้หญิงมาแรง จะหันมาเป็นนักธุรกิจขายตรงมืออาชีพมากยิ่งขึ้น โดยปัจจุบันมีนักธุรกิจขายตรงประมาณ 11.25 ล้านคน แบ่งสัดส่วนเป็น หญิง 64% และ ชาย 36%
นางสุชาดา ธีรวชิรกุล นายกสมาคมการขายตรงไทย เผยว่า ภาพรวมธุรกิจขายตรงไทยปี 2560 ที่ผ่านมา มีมูลค่าตลาดรวม 94,667 ล้านบาท เติบโตขึ้น 1.4% เมื่อเทียบกับปี 2559 โดยปีนี้ตั้งเป้าการเติบโตเพิ่มขึ้น 5% จากสัญญาณการฟื้นตัวของเศรษฐกิจ ประกอบกับมีผู้ประกอบการรายใหม่จากต่างประเทศร่วมแข่งขัน นอกจากนี้ยังเร่งผลักดันให้บริษัทสมาชิกมีแพลตฟอร์มดิจิทัลให้ครอบคลุมเต็มทุกรูปแบบ เพื่อเป็นเครื่องมือในการเข้าถึงผู้บริโภคอย่างรวดเร็ว สะดวก ไม่ว่าจะเป็นเว็บไซต์ เฟซบุ๊ก อินสตาแกรม ไลน์ แอปพลิเคชัน รวมถึงแพลตฟอร์มบนโทรศัพท์มือถือก็ต้องรองรับความต้องการของผู้บริโภค เพราะปัจจุบันผู้บริโภคซื้อสินค้าออนไลน์ผ่านสมาร์ทโฟนถึง 52% นอกจากนี้ประเทศไทยกำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุเต็มรูปแบบ โดยในปี 2565 คาดว่าจะมีผู้สูงอายุถึง 13 ล้านคน หรือราว 20% ของประชากรทั้งประเทศ ซึ่งคนกลุ่มนี้มีกำลังซื้อและต้องการใช้สินค้า โดยเฉพาะสินค้าด้านสุขภาพ จึงนับเป็นโอกาสในการขยายธุรกิจขายตรง
อีกทั้งโมเดลธุรกิจขายตรงตอบโจทย์คนยุคมิลเลียนเนียลส์ หรือ Gen Y ที่ต้องการประกอบธุรกิจอย่างอิสระ มีรายได้ มีรางวัลผลตอบแทน จึงเป็นแรงหนุนขับเคลื่อนอุตสาหกรรมขายตรง โดยมีสัดส่วนประมาณ 15% ของนักธุรกิจขายตรง และปีนี้แนวโน้มผู้หญิงจะหันมาเป็นนักธุรกิจขายตรงมืออาชีพที่เป็นอาชีพหลักมากยิ่งขึ้น จากเดิมที่เป็นเพียงอาชีพเสริมเท่านั้น
ตลอดช่วง 2 ปีที่ผ่านมา สมาคมฯ ยังได้นำนโยบายกลยุทธ์ 4C มาใช้ดำเนินการในอุตสาหกรรมขายตรงเพื่อให้เกิดประสิทธิภาพและประสบผลสำเร็จ Community การเสริมสร้างภาพลักษณ์ให้มีความทันสมัยและน่าเชื่อถือ, Competitiveness การยกระดับขีดความสามารถในการแข่งขันให้แก่บริษัทสมาชิก, Connect การเข้าถึงผู้บริโภคในวงกว้าง รวมถึงคุ้มครองสิทธิและประโยชน์ของผู้บริโภค และ Culture สร้างวัฒนธรรมให้แก่นักธุรกิจขายตรงยึดมั่นในจรรยาบรรณ ซึ่งเป็นสิ่งที่สำคัญยิ่ง ทางสมาคมฯ จึงได้จัดงานเชิดชูเกียรตินักธุรกิจขายตรงดีเด่น TDSA AWARD ขึ้นเป็นประจำทุกปี โดยปีนี้เป็นปีที่ 18 และจะจัดในวันที่ 17 มิถุนายนนี้ อีกทั้งการได้รับเลือกให้เป็นเจ้าภาพจัดงานประชุมสมาพันธ์การขายตรงโลก 2020 (WFDSA 2020 World Congress) เป็นการแสดงถึงศักยภาพ ความแข็งแกร่ง ที่ได้มาตรฐานของสมาคมการขายตรงไทยที่เป็นที่ยอมรับในระดับสากล ซึ่งขณะนี้อยู่ในขั้นตอนการสรรหาผู้ดำเนินการจัดงาน
